Tất cả những gì bạn có thể làm là suy nghĩ về câu hỏi. Nhưng như ta đã lưu ý trong Chương 2, các cấp độ đọc mang tính tích luỹ. Vậy đọc kiểm soát bao gồm những gì? Bạn phải đọc như thế nào?
Người đọc đồng chủ đề chắc chắn sẽ thất bại trong việc nhìn nhận mọi ý kiến. Đó là vì lịch sử bao gồm cả sự hư cấu và tính khoa học. Nếu bạn nhớ những gì một tác giả nói, nghĩa là bạn đã học được điều gì đó khi đọc tác phẩm của người đó.
Có những nhận định được coi là sự thật ở giai đoạn này, nhưng đến giai đoạn khác chúng không còn là sự thật nữa. Những yếu tố trên chính là mặt lý thuyết của vấn đề. Nguyên nhân của hiện tượng này là vì các nhà khoa học hiện nay quan tâm đến bản chất sự nghiệp khoa học hơn các nhà khoa học trước đây.
Đây là một hình phạt khủng khiếp vì đã có những bằng chứng cho thấy nó là một căn bệnh dẫn đến chết người. Khi bạn đọc và hiểu một cuốn sách triết học, bạn đã đạt tới vị thế của người phán xét. Ở đó, những gì nhân vật làm sẽ trở nên dễ hiểu hơn với bạn.
Nhiều người đánh đồng phê bình với phản đối. Câu hỏi thứ nhất (Cuốn sách viết về cái gì?) không thay đổi nhiều lắm. Bạn nên lưu ý đến mối quan hệ mật thiết giữa đọc và nghe.
Loại sách thứ hai là loại bạn có thể học được nhiều điều từ nó về cách đọc và cách sống. Ngược lại, một cuốn sách triết học không bao giờ đề cập đến những thực tế hay quan sát nằm ngoài kinh nghiệm của một người bình thường. Một cuốn sách có thể đem lại cho bạn những cách nhìn nhận hoặc tư duy mới mẻ.
Một tập hợp tài liệu cũng có thể chứa trong nó một câu chuyện. Giả sử, bạn xác định được một vài nét chung trong rất nhiều quan niệm về tình yêu. Lý do là một số cuốn sách không đòi hỏi phải đọc theo phương pháp.
Nó chứng tỏ bạn không thấy thuyết phục hay tin tưởng. Nhưng cơ bản, có ba câu trả lời chính là: có, không, và chúng ta không thể biết được. Tác giả đã giải quyết thành công vấn đề nào? Trong quá trình giải quyết những vấn đề đó, tác giả có nêu lên vấn đề mới nào không? Tác giả có nhận thức được những vấn đề mà mình không thể giải quyết không? Một tác giả có năng lực, cũng như một độc giả biết cách đọc sách, cần phải biết một vấn đề đã được giải quyết hay chưa.
Cuốn sách chủ yếu nhấn mạnh việc bồi dưỡng những phẩm chất đạo đức và trí tuệ cao đẹp cần thiết cho hạnh phúc bên cạnh việc thừa nhận những yếu tố tốt đẹp khác như của cải, sức khỏe, bạn bè, xã hội công bằng. Nhưng chỉ tập trung thôi thì chưa đủ để hiểu cuốn sách. Chân lý, giả định, hay các nguyên lý cơ bản đều cần đề làm chứng cớ chứng minh những nhận định khác.
Vấn đề này đã được nói tới trong phần giải thích mối quan hệ giữa đọc kiểm soát và đọc phân tích. Nhưng ngay cả khi bạn hiểu, nghĩa là bạn có được thông tin, thì cũng chưa hẳn là bạn đã hiểu biết gì thêm. Giả sử, bạn xác định được một vài nét chung trong rất nhiều quan niệm về tình yêu.