Trong những sách bàn về tâm lý đã ra, tôi dám cả quyết mà không dè dặt rằng trong lãnh vực tình ái, người nam là phái yếu. Sự thân mật gây tín cẩn tạo bầu khí thụ giáo đắc lực. Lý tưởng của sống là dùng mọi phương thế để sung sướng dù trên xương máu kẻ khác.
Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa. Nếu không hại được thân thể của bạn và người duyên mới của bạn thì tên tuổi đã bị diềm xuống đất đen. Tình yêu phát xuất từ ý chí, ngày nay bị phản đối bởi những tổ chức âm mưu, nghi kỵ, oán thù, giết chóc và bị bôi lọ bởi những cuộc trụy lạc có tính chất thú vật.
Mẹ đau khổ gần rơi lệ đưa con ra đời. Trái lại nam sinh đa số ưa nghe phân tích, tổng hợp sâu sắc bằng giọng văn hùng biện. Tâm hồn trở nên hung ác trước những cảnh thương tâm của đồng loại.
Phần đông đổ xô về các môn chơi. Họ chưa là vĩ nhân nhưng chí của họ không vừa: họ muốn cho đời họ một cái gì. Người ta nỗ lực thôi.
Thứ lương tâm tự nhiên căn cứ vào lương trí để xét đoán họ đã bị cướp giựt và thế lại bằng thứ lương tâm có thể vừa ôm ai hôn xong rồi thọc huyết người đó. Trong khi yêu, tôi sẽ bàn rộng ở chương sau, bạn trai ít dùng óc phán đoán chu đáo. Vấn đề tính giáo dục ngày nay không còn ai bàn nên đặt hay không đặt nữa.
Lời nói, lối xã giao của họ nói lên tâm hồn thành thực tự nhiên của họ. Người ngon ngọt lại hiểm độc. Nhưng con vịt mẹ lúc đẻ trứng ra không còn liên lạc về sinh lý như mẹ với con.
Nếu họ tu hành thì lỗ trống tâm hồn họ được trám bằng tình yêu Thượng đế và nhân loại. Bạn trai chưa biết phải theo lý tưởng nào, ngày mai ra sao, nhưng bây giờ thấy lòng mình lâng lâng như cánh gió nên giữa xã hội họ lắm lúc tưởng mình cô độc vì cao vọng. Nam thanh thân nhau quá từng hai người sẽ có những tâm tình bất lợi cho đức thanh khiết.
Dĩ nhiên họ muốn xây tổ uyên ương với bạn gái có cấp bằng cao hay ít ra có học lực khả quan về một ngành nào đó. Họ chưa có ý nghĩ dừng chân lại ở vườn lòng để coi đã nở những hoa tâm tình nào. Cha mẹ hay thầy giáo hoặc ai có nhiệm vụ điều khiển nam thanh hãy xử với họ vừa bằng từ tâm vừa bằng thực tâm.
Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì. Bạn trai vì tiến thân gác bỏ hôn nhân một bên chiếm số không nhỏ. Ơû thời nầy, sự tự do được quá đề cao.
Không biết họ có nghĩ như Stendhal không? Nhưng hình như họ không muốn ai phá rối vẻ tịch mạc của tâm hồn họ. Trong lớp học chẳng hạn: có nhiều cái bạn trai vì tính háo thắng la lối um sùm để đả đảo, hoan nghênh. Cha đánh má, chị hay em gái buồn khóc, còn họ can thiệp, lên tiếng trách cha.