Chiếc mũ xanh tư duy liên quan đến sự thay đổi. Nó giống như việc miêu tả một sự việc đã biết, chúng ta chờ đợi ý tưởng phù hợp với sự hiểu hiết của chúng ta. Thật không may là những người phương Tây lại có thói quen hay tranh luận.
Nhưng tôi nhận thấy rằng điều này sẽ không phải là một cơ hội đặc biệt thu lợi nhuận cao. Đó có thể là một giải pháp bao gồm những phương pháp được mọi người biết đến và đã áp dụng để xử lý các vấn đề khác. Chiếc mũ xanh là chiếc mũ của quá trình kiểm soát tư duy.
Tôi phát minh ra thuật ngữ “tư duy mới lạ” năm 1967, thuật ngữ này nay là một từ chính thức trong tiếng Anh, trong các cuốn từ điển Anh ngữ Oxford đều in từ này trong danh mục từ vựng. Chiếc mũ đen chính là công cụ thích hợp để biểu đạt lối tư duy cẩn trọng. Thứ hai, đó là những suy đoán phức tạp dẫn tới những cảm xúc như là những linh cảm, tình cảm, cảm nhận, cảm giác về mùi vị, cảm giác về thẩm mỹ và các loại cảm giác không dễ nhận thấy khác.
Một con linh dương châu Phi khi nghe thấy tiếng động, ngay lập tức hệ thần kinh trung ương của nó nhận biết được những hiểm hoạ đang rình rập. Theo Plato ghi chép lại thì có đến 80% những cuộc đối thoại với sự góp mặt của Socrate không có được kết quả mang tính chất xây dựng. Và thường có nhiều hơn một câu trả lời cho mỗi vấn đề.
Điều này có nghĩa là lối tư duy chiếc mũ trắng yêu cầu người sử dụng có những kỹ năng nhất định so với lối tư duy những chiếc mũ khác. Khâu quảng cáo sản phẩm mới của chúng ta thua kém so với đối thủ cạnh tranh. Những con số ở đây mới chính là thực tế.
Từ những việc đã xảy ra, chúng ta tạo ra những tình huống chuẩn mực. Người phương Tây lấy làm khó hiểu khi người Nhật tham gia cuộc họp mà không phô diễn những ý tưởng cá nhân. Suy nghĩ tích cực có được từ sự kết hợp của óc hiếu kỳ, sự thú vị, tính tham lam và ham muốn muốn «biến mọi việc thành hiện thực».
Nếu ai đó không tán thành với tóm tắt của tôi hãy nói cho tôi biết nhé. … Chúng ta đang sử dụng thể thức tư duy bản đồ chứ không phải thể thức tư duy tranh luận. Nhiều người nói với tôi rằng họ thích sự tranh luận bởi vì thông qua các cuộc tranh luận họ chứng tỏ được sự thông thái của mình.
… Hiện nay mọi người đang sử dụng bồn cầu với công nghệ phun tia mà mỗi lần giật tốn tới 37 lít nước. Nếu ta chọn từ "màu trắng" như là một phần quan trọng để xác định một con thiên nga, thì lúc đó con thiên nga đen được xem như một loài khác. Nhưng cũng có nhiều khi chúng ta không biết phải làm như thế nào.
Để bắt đầu bất kỳ một ý tưởng nào,khả năng nhìn nhận là thứ đầu tiên cần có, tiếp theo là khả năng phác thảo, và trình bày chi tiết ý tưởng. Hãy cung cấp cho tôi con số những học sinh bỏ học sau khi dời trường học trong sáu tháng. Họ đang họp về giải pháp cải thiện tình hình cung cấp nước cho thị trấn.
Trong những cuộc nói chuyện hoặc bàn thảo, khi bạn cần mọi người đưa ra những ý tưởng mới, bạn nói: "Đã đến lúc chúng ta cần đội chiếc mũ xanh", và khi bạn cần mọi người cân nhắc cẩn trọng vấn đề, bạn nói: "Giờ chúng ta hãy cùng đội chiếc mũ đen". Nếu bạn muốn, bạn có thể dùng từ thay thế “sự hoạt động kích động”. Nhưng bất cứ một quyết định sáng suốt nào cũng thể hiện xúc cảm vào thời điểm đưa ra quyết định cuối cùng.