Vì thế, không phải cứ nơi nào có lực lượng vũ trang tốt cũng có luật pháp tốt. Nói cách khác, ông đã dựa trên ngôn ngữ đời thường để truyền đạt ý tưởng của mình tới độc giả. Tình yêu, tình dục cũng không phải là một kinh nghiệm phổ quát vì một số người chưa bao giờ nếm trải nó, nhưng nó được đại đa số nhân loại trải qua nên không thể coi là kinh nghiệm đặc biệt.
Tất nhiên, ngoài việc thu thập thông tin và tăng tầm hiểu biết, việc đọc sách còn nhằm mục tiêu đọc để giải trí. Triết gia Francis Bacon (1561-1626) từng nhận xét rằng: Một số sách chỉ dùng để nếm. Kỹ năng ngữ pháp và logic giúp việc viết được rõ ràng và dễ hiểu cũng đồng thời là phương tiện để đạt mục đích trên.
Điển hình là các tác phẩm của Euclid, trong đó mỗi từ quan trọng ông sử dụng chỉ giới hạn với một nghĩa duy nhất. Họ bắt đầu đọc trang đầu tiên, và đọc kỹ cho đến hết mà không đọc phần mục lục. Còn ở câu chuyện dở, một trong những điều gây khó chịu nhất cho độc giả là các nhân vật trong đó dường như được thưởng hay phạt không theo quy luật nào, không có lý do nào.
Vậy là bạn đã đọc lướt qua cuốn sách một cách có hệ thống, theo cách đọc kiểm soát đầu tiên. Ví dụ , rất nhiều bài thơ hay nói về mâu thuẫn giữa tình yêu và thời gian, giữa cuộc sống và cái chết, giữa vẻ đẹp nhất thời và sự chiến thắng của cái vĩnh cửu. Sự phân tích thấu đáo về cuộc thảo luận xung quanh một vấn đề sẽ tạo điều kiện giúp các nghiên cứu sau đạt kết quả tốt hơn.
Nhưng bạn không thể đọc sách một cách chung chung, không cụ thể. Đây có thể là bước khó nhất trong đọc đồng chủ đề. Những người viết các tạp chí này trước hết phải là độc giả.
Tác giả có thể dùng dấu trích dẫn hoặc chữ in nghiêng để đánh dấu các từ đó giúp người đọc dễ phát hiện; hoặc hướng sự chú ý của độc giả vào từ đó bằng cách đề cập các nghĩa khác nhau của từ và chỉ rõ cách dùng trong những tình huống cụ thể; hoặc tác giả có thể nhấn mạnh bằng cách định nghĩa vật được gọi tên bằng từ đó. Trách nhiệm của bạn là tự quyết định. Theo chúng tôi, hầu hết các vở kịch đều không nhất thiết phải đọc vì chúng được viết ra là để diễn trên sân khấu.
Ngoài những loại sách trên, còn có một loại sách thực hành nữa. Bạn phải hiểu rõ những định kiến của mình. Sách tham khảo cũng phải được sử dụng một cách nghệ thuật.
Nếu bạn trả lời là The origin of Species (Nguồn gốc các loài) tức là bạn đã đúng. Nắm bắt những nhận định chủ chốt của tác giả trên cơ sở xem xét những câu hỏi quan trọng. Trong chương này, chúng tôi đã hơn một lần sử dụng cụm từ tài liệu khoa học xã hội thay cho sách khoa học xã hội.
Bạn nhận thức vấn đề dựa trên những hiểu biết sẵn có. Chân lý, giả định, hay các nguyên lý cơ bản đều cần đề làm chứng cớ chứng minh những nhận định khác. Đọc phân tích là đọc kỹ lưỡng, đọc toàn bộ hay đọc hiệu quả.
Trong tất cả các trường hợp, ý nghĩa rộng nhất của từ này là chỉ những người sống cùng nhau thay vì sống biệt lập. Cũng có một thực tế là nhiều người đọc quá chậm trong khi đáng lẽ ra họ nên đọc nhanh hơn. Ví dụ, trong vở Hamlet, hồi II, cảnh ii, Polonius thông báo cho đức vua và hoàng hậu rằng hoàng tử Hamlet đã hoá điên vì yêu Ophelia cô gái đã từ chối những lời tỏ tình của chàng.