Bạn chiến thắng trong cuộc đua dài hạn, chứ không nhờ vào quả bom to. Những người nào thật sự đam mê công việc của mình sẽ trở thành nổi bật trong nghề nghiệp vì họ thích thú với quá trình làm việc hơn là số tiền kiếm được. Sự thật là một khoản tiền quá lớn có thể gây ra bất hạnh lớn cho cuộc đời bạn.
Ba mươi năm sau con số 10 triệu này đã tăng lên thành 1,5 tỉ. Bạn nên làm việc cho một công ty có tỉ lệ sinh lợi cao và làm ra nhiều tiền. Nếu bạn mua đúng công ty với giá hợp lý, thời gian chỉ càng làm tăng thêm giá trị của nó, giúp bạn càng giàu thêm khi giá cổ phiếu gia tăng phản ánh đúng tiềm năng của doanh nghiệp.
Trong thế giới kinh doanh, rất nhiều việc được hành động một cách đối phó. Trong trường hợp của Warren, ông chọn Graham, người được gọi là Trưởng khoa của trường Wall Street. Trường hợp đầu là một chỗ ngồi trên toa hạng nhất đến với đường Thuận lợi; còn trường hợp kia là một chỗ ngồi trên toa chở hàng vừa chậm chạp, vừa dằn xóc đến một địa điểm hẻo lánh ở vùng Siberia.
Công ty bắt đầu mất hàng tấn tiền. Tránh xa khỏi một công ty khi bọn ngu ngốc đổ xô vào và đẩy giá lên, hãy mua vào khi họ kéo nhau đi và đẩy giá xuống. Gia đình Hearst làm ra tiền trong ngành xuất bản, gia đình Walton dựa trên ngành bán lẻ, gia đình Wrigley là kẹo cao su, gia đình Mars là ngành sản xuất kẹo, gia đình Gates là phần mềm, và gia đình Coors hay Busch là ngành bia.
Sự bất cẩn khi đưa ra các quyết định đầu tư đưa bạn đến những hành động điên rồ và đến ngưỡng cửa của sự nghèo khổ. Những công ty vĩ đại, theo thời gian đều tăng trưởng để làm giàu cho các cổ đông của họ; duy chỉ có điều việc này không thực hiện trong vòng một tháng được. Bản chất cạnh tranh khốc liệt trong môi trường kinh doanh khiến cho nó phải vất vả gói ghém trong phần lợi nhuận quá mỏng đồng thời vẫn phải liên tục nâng cấp nhà máy để giữ được thế cạnh tranh.
Đấy là cách đẩu tư theo kiểu chiếc thuyền của Noah - cuối cùng bạn sẽ sở hữu cả một sở thú. Những người dự báo không có trong tay một quả cầu pha lê để nhìn vào đó mà thấy tương lai, nhưng họ cũng có những khoản thế chấp nhà cửa cần phải chi trả và có con cái cần phải vào đại họcệ Wall Street luôn mong muốn nhìn thấy các hoạt động giao dịch tấp nập, đồng nghĩa với việc họ cần phải có vô vàn lý do khiến bạn thay đổi danh mục đầu tư của mình. Tôi không kiếm được tiền từ quá khứ.
Tất cả những hành động này được thực hiện trong nỗ lực được định danh là tổ chức quỹ thành công nhất trong năm, một vinh dự sẽ mang lại cho họ thêm hàng triệu đôla từ công chúng vốn chỉ nhìn ngắn hạn và sẵn sàng chuyển đổi từ quỹ này sang quỹ khác dựa trên kết quả hành động trong một quý. Phản ứng dây chuyền này tạo ra cơ hội mua vào nếu giá trị kinh tế dài hạn của công ty vượt quá mức giá chào bán. Tôi cũng đã từng trải qua những lúc tham ăn háu uống.
Nếu bạn muốn giải thích được tại sao bạn mắc sai lầm, bạn cần phải biết giải thích về những gì bạn đà làm đúng, và tại sao bạn lại chọn làm như vậy. Những nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường nghĩ rằng cách chơi duy nhất là phải bám vào số cố phiếu mà họ vừa mới thua lỗ, giống như khi chơi mãi một trò trong sòng bạc, với hy vọng thời vận thay đổi. Trong thời đại của chúng ta có một hành động vay tiền điên rồ nhất của nhóm đầu tư, chưa ai biết đến, là Long-Term Capital; họ đã vay được 100 tỉ đôla để đầu tư vào cổ phiếu phái sinh.
Chiến lược này rất hiệu quả trong thập niên 40 và 50, nhưng không còn tác dụng nữa khi một nhóm lớn các nhà đầu tư cùng thực hiện chiến lược này — ngày càng khó khăn để tìm ra những quả trứng vàng. Một số sản phẩm nhất định đã chiếm lĩnh được tâm trí của bạn - chúng là những thương hiệu bạn nghĩ đến ngay khi bạn có nhu cầu về ngành hàng đó. Những người giàu có hạnh phúc nhất là những người yêu thích cuộc đời kinh doanh đi liền với làm ra tiền và không quan tâm đến tài sản của người khác.
Warren hiểu được rằng đôi khi bản chất ngắn hạn của thị trường cổ phiếu đánh giá thấp những công ty tuyệt vời này, và những lúc đó ông sẽ vượt lên trên hỗn loạn và mua tối đa số cổ phiếu có thể. David và tôi cho rằng sẽ rất thú vị nếu cho ra một tập hợp những thuyết giảng của Warren Buffett, bằng những câu mà theo chúng tôi là thật sự khai sáng về đầu tư, quản trị kinh doanh, về cách chọn nghề nghiệp, và xây dựng một cuộc sống thành công. Warren, một người luôn suy nghĩ lý trí, cho rằng việc tăng thêm một vài tuổi thọ nhờ chuyển sang một chế độ ăn khỏe mạnh hơn thật không đáng với việc giảm đi thỏa mãn khi phải bớt ăn các món yêu thích này.