Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to. Tính của bạn trai sở khanh ngoài ra giả dối phách lối. Một cách không đáng trách, họ thường mang những tật xấu do hoàn cảnh tạo nên.
Bổn phận nhà giáo dục là giúp bạn trai đạt những hy vọng bằng những chuẩn bị thiết thực là học tập, là tu đức, là chất chứa kinh nghiệm. Lòng họ đã trống rỗng. Ta trách ngày xưa chỉ lo nhớ mà không lo hiểu, ngày nay ta té vào lỗi lo hiểu mà không lo nhớ.
Tìng trạng nầy đang tuiếp diễn ở ngoại quốc hay trong nước. Ai ấy phải khác hơn là người trong gia đình. Có khi chúng ngủ mấy tiếng đồng hồ liên tiếp, gần chiều mẹ sợ mặt trời đ è kêu không dậy.
Đem cơm cho cha ăn nhổ mạ, họ nghe từ đầu đ ê vọng lại: Bài vở thầy giáo rầy họ mãi, bảo phải kỹ lưỡng. Khờ không không biết nhưng chắc chắn là tại yếu đuối.
Rồi cũng, một đám cưới, cũng tuần trăng mật. Bạn trai cách chung không dùng trực giác nhiều như bạn gái. Họ bất mãn vì cô kia xấu mà làm kiêu, còn cô khác đẹp lộng lẫy mà hung dữ.
Đến quần thì phức tạp nữa: Vải phải thay đổi luôn đã đ ành rồi, hiểu luôn sự thay đổi về thứ ủi hay không ủi. Có thể bạn sẽ bị đời hiểu lầm, dư luận lăng mạ bạn, kẻ ác tâm bôi lọ đời tư bạn. Như có Tết trong bụng, họ tích cực làm việc, học hành.
Mẹ là người mà họ trìu mến nhất mà cũng ngại việc tiếc lộ những tâm tư thầm kín. Thượng đế giáng trần là Chúa Giêsu kia mà còn có khẩu hiệu: phục vụ chớ không để phục vụ. Nhiều mụn cám nổi lên.
Còn nếu họ nói bằng giọng cổ thì y như thùng bể. Người ta lại càng phải phán đoán làm sao về tác giả của các trữ vật đó. Mà tại cái tật cà riềng cà tỏi, cái tật cà rị cà mọ nói lên một thứ lương tâm vừa bạc nhược vừa hẹp hòi vừa hủ lậu.
Sau hết một ác quả quan hệ là ý chí chịu thiệt thòi nhất . Con cọp thu hình trong bụi rậm họ tưởng con cọp thành chiên, chồm tới bắt. Đến khi đụng trách nhiệm họ tỏ ra không kém hèn hạ.
Có lần con hỏi mẹ, con ở đâu ra? Mẹ nói con nghe! Cách đây mười năm con ở trong hư vô. Người đ àn ông thì tự cường, giàu óc độc lập, ngoài mặt không muốn làm một kẻ để cho người trong gia đình lo lắng. Họ học đứng chót, họ làm mích lòng thầy, họ phạm lỗi gì đó họ sầu muộn thắm thía.